مناقصه به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن یک سازمان، شرکت یا نهاد دولتی، به منظور خرید کالاها، خدمات یا انجام پروژه‌هایی، از طریق اعلام عمومی، درخواست پیشنهادها و پیشنهادات مالی از افراد یا شرکت‌های مختلف دریافت می‌کند و پس از بررسی و ارزیابی آنها، قرارداد را با برنده مناقصه به امضا می‌رساند. مناقصه به عنوان یک فرآیند عادلانه و شفاف، برای جلب رقابت و ایجاد شرایط مساوی بین شرکت‌ها و افرادی که تمایل به ارائه خدمات یا تأمین کالاها دارند، استفاده می‌شود. این فرآیند به صورت عمومی اعلام می‌شود و تمام افراد و شرکت‌های صلاحیت‌مند می‌توانند در آن شرکت کنند. هدف از انجام مناقصه، انتخاب بهترین پیشنهاد و قیمت مناسب برای سازمان است. در فرآیند مناقصه، ابتدا یک آگهی مناقصه منتشر می‌شود که شامل جزئیات مربوط به پروژه یا خدمات مورد نیاز، شرایط و معیارهای ارزیابی، زمانبندی و نحوه ارسال پیشنهادها است. سپس افراد یا شرکت‌ها می‌توانند پیشنهادات و پیشنهادهای مالی خود را ارائه کنند. پس از پایان مهلت ارسال پیشنهادها، پیشنهادات بررسی، ارزیابی و تحلیل می‌شوند و برنده مناقصه مشخص می‌شود. سپس قرارداد با برنده مناقصه امضا می‌شود و پروژه یا خدمات مورد نظر آغاز می‌شود. مناقصه در بسیاری از حوزه‌ها و صنایع، از جمله ساخت و ساز، فناوری اطلاعات، حمل و نقل، خدمات بهداشتی و آموزشی و غیره استفاده می‌شود. این فرآیند قوانین و مقررات خاصی را دنبال می‌کند و به منظور جلوگیری از تبانی و تحقیق در امور اداری، شفافیت و عدالت را حفظ می‌کند. در این مقاله از راشا ثبت به سوالات رایج درباره مناقصه پاسخ می‌دهیم.
انواع مناقصه بر اساس مراحل بررسی
مناقصه یک مرحله‌ای :
یک نوع مناقصه است که در آن شرکت‌ها تنها یک بار پیشنهاد خود را ارائه می‌دهند و براساس آن برنده مناقصه انتخاب می‌شود. در این نوع مناقصه، بررسی و ارزیابی پیشنهادها براساس شرایط و معیارهای مشخص شده انجام می‌شود و هیچ مرحله اضافی برای مذاکره یا تغییر قیمت پیشنهادها وجود ندارد.
فرآیند مناقصه یک مرحله‌ای عموماً به صورت زیر است:
- انتشار آگهی: سازمان یا نهاد دولتی آگهی مناقصه را منتشر می‌کند و شرکت‌های متقاضی را به ارسال پیشنهادهای خود دعوت می‌کند. آگهی شامل جزئیات پروژه، نیازها، شرایط قرارداد و مهلت ارسال پیشنهاد است.
- تهیه و ارسال پیشنهاد: شرکت‌های متقاضی پس از مطالعه آگهی و درک کامل از نیازها و شرایط، پیشنهاد خود را تهیه می‌کنند. پیشنهاد ممکن است شامل قیمت، جزئیات فنی، زمانبندی، شرایط پرداخت و دیگر موارد مربوطه باشد.
- ارزیابی پیشنهادها: پس از مهلت ارسال پیشنهادها، سازمان یا نهاد دولتی پیشنهادهای دریافتی را بررسی و ارزیابی می‌کند. این ارزیابی شامل بررسی قیمت، تطابق با نیازها، تجربه و توانایی فنی شرکت‌ها و سایر معیارهای مشخص شده است.
- انتخاب برنده: پس از ارزیابی پیشنهادها، برنده مناقصه بر اساس معیارهای مشخص انتخاب می‌شود. برنده نهایی به شرکتی اطلاع داده می‌شود و مذاکره قرارداد و امضای آن انجام می‌شود.
مناقصه یک مرحله‌ای عموماً برای پروژه‌ها و تأمین کالا یا خدماتی با کمترین پیچیدگی و ریسک استفاده می‌شود. این نوع مناقصه سرعت بیشتری در فرایند انتخاب برنده و کاهش هزینه‌ها دارد، زیرا فرایند ارسال پیشنهاد و ارزیابی فقط یک بار انجام می‌شود و مذاکرات و مراحل اضافیه از این نوع مناقصه، مناقصه یک مرحله‌ای یا Single-Stage Tender، در ابتدا یک آگهی مناقصه انتشار می‌یابد، که در آن جزئیات پروژه، شرایط قرارداد، نیازمندی‌ها و مهلت ارسال پیشنهادها آورده می‌شود. سپس شرکت‌های متقاضی دعوت می‌شوند تا پیشنهاد خود را ارائه دهند. در این نوع مناقصه، شرکت‌ها تنها یک بار پیشنهاد خود را تهیه کرده و ارسال می‌کنند. پیشنهادها بر اساس معیارهای مشخص شده در آگهی و شرایط قرارداد ارزیابی می‌شوند. معیارها ممکن است شامل قیمت، کیفیت، تجربه، زمانبندی، شرایط پرداخت و سایر عوامل مرتبط با پروژه باشد. پس از اتمام مهلت ارسال پیشنهادها، پیشنهادها توسط سازمان یا نهادی که مناقصه را برگزار می‌کند، بررسی و ارزیابی می‌شوند. در این مرحله، پیشنهادها بر اساس معیارهای مشخص شده در آگهی و شرایط قرارداد مقایسه می‌شوند و بهترین پیشنهاد براساس این معیارها انتخاب می‌شود. بعد از انتخاب برنده، مرحله مذاکره قرارداد آغاز می‌شود. در این مرحله، قرارداد با برنده مذاکره می‌شود و شرایط قرارداد، شرایط پرداخت، تعهدات و سایر جزئیات مورد بحث و توافق قرار می‌گیرد. سپس قرارداد نهایی منعقد می‌شود و فرآیند اجرای پروژه آغاز می‌شود.
مناقصه یک مرحله‌ای به عنوان یک روش سریع تصمیم‌گیری و انتخاب برنده استفاده می‌شود، زیرا پس از ارسال پیشنهادها و ارزیابی آنها، برنده مناقصه تعیین می‌شود و نیاز به مراحل اضافی نظیر مذاکره و تغییر قیمت ندارد.
مناقصه دو مرحله ای :
نوعی مناقصه است که در آن فرآیند انتخاب برنده به دو مرحله تقسیم می‌شود. در این نوع مناقصه، در مرحله اول، شرکت‌ها تنها ارائه یک پیشنهاد فنی می‌کنند و در مرحله دوم، برندگان مرحله اول دعوت می‌شوند تا پیشنهادهای قیمتی خود را ارائه کنند.
فرآیند مناقصه دو مرحله‌ای عموماً به صورت زیر است:
- مرحله اول
- ارائه پیشنهاد فنی: در این مرحله، سازمان یا نهاد دولتی یک آگهی مناقصه منتشر می‌کند و شرکت‌های متقاضی را به ارائه پیشنهاد فنی دعوت می‌کند. پیشنهاد فنی شامل جزئیات فنی، روش اجرا، توانمندی‌ها، تجربه و سایر موارد مربوط به پروژه است. در این مرحله، تنها جزئیات فنی ارائه می‌شود و هنوز قیمت پیشنهادی اعلام نمی‌شود.
- ارزیابی پیشنهادهای فنی: پس از مهلت ارسال پیشنهادهای فنی، سازمان یا نهاد دولتی پیشنهادهای دریافتی را بررسی و ارزیابی می‌کند. در این مرحله، پیشنهادها براساس معیارهای فنی مشخص شده در آگهی و شرایط قرارداد ارزیابی می‌شوند. معیارهای ممکن است شامل تطابق با نیازها، کیفیت پیشنهاد فنی، تجربه و توانمندی فنی شرکت‌ها و سایر عوامل مرتبط با پروژه باشد.
- مرحله دوم
- ارائه پیشنهاد قیمتی: پس از اتمام ارزیابی پیشنهادهای فنی، برندگان مرحله اول دعوت می‌شوند تا پیشنهادهای قیمتی خود را ارائه کنند. در این مرحله، شرکت‌ها اطلاعات مربوط به قیمت خود را ارائه می‌دهند. اطلاعات قیمت ممکن است شامل قیمت کل پروژه، جزئیات هزینه‌ها، شرایط پرداخت و سایر موارد مرتبط با قیمت باشد.
- انتخاب برنده: پس از ارائه پیشنهادهای قیمتی، سازمان یا نهاد دولتی پیشنهادهای دریافتی را بررسی و ارزیابی می‌کند. در این مرحله، عوامل فنی و قیمتی در نظر گرفته می‌شوند و بر اساس این ارزیابی، برنده مناقصه انتخاب می‌شود.
مناقصه دو مرحله‌ای معمولاً در پروژه‌های بزرگ و پیچیده استفاده می‌شود که نیازمند ارزیابی دقیق فنی و اقتصادی هستند. این نوع مناقصه به سازمان‌ها کمک می‌کند تا پیشنهادهای فنی را ارزیابی کنند و سپس فقط به برندگان مرحله اول اجازه دهند پیشنهادهای قیمتی خود را ارائه کنند. این روش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا پیش از ارائه پیشنهادهای قیمتی، از توانمندی فنی و مطابقت با نیازهای پروژه اطمینان حاصل کنند و از احتمال ارائه پیشنهادهای نامناسب توسط شرکت‌ها کاسته شود. مزایای مناقصه دو مرحله‌ای شامل حصول اطمینان از تطابق فنی و قیمتی پیشنهادها با نیازهای پروژه، ارزیابی دقیق توانمندی‌ها و تجربه شرکت‌ها، کاهش ریسک‌های مرتبط با قیمت‌های غیر واقعی و افزایش شفافیت و عدالت در فرآیند انتخاب برنده است. در نتیجه، مناقصه دو مرحله‌ای یک روش مناسب برای ارزیابی جزئیات فنی و قیمتی پروژه‌های بزرگ و پیچیده است و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا برنده مناقصه را با توجه به کیفیت فنی و قیمت مناسب انتخاب کنند.
انواع معاملات مورد مناقصه از نظر قیمت معامله
مناقصات بر اساس قیمت به سه دسته تقسیم می‌شوند: مناقصات کوچک، مناقصات متوسط، و مناقصات بزرگ.
مناقصات کوچک
مناقصاتی که ارزش معامله در آنها به قیمت ثابت سال 1382 کمتر از 20 میلیون ریال است، به عنوان مناقصات کوچک شناخته می‌شوند. این ارزش هر سال توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی بر اساس شاخص بهای کالا و خدمات تعیین می‌شود. به عنوان مثال، در سال 1399 این مبلغ 450 میلیون ریال بوده است.
مناقصات متوسط
مناقصات متوسط ارزشی بیشتر از سقف مناقصات کوچک دارند، اما ارزش آنها از 10 برابر سقف معاملات کوچک کمتر است. به عنوان مثال، در سال 1399، مناقصات متوسط ارزشی بین 450 میلیون ریال تا 4.5 میلیارد ریال داشته و معاملات بیشتر از این ارزش جزو مناقصات متوسط محسوب نمی‌شوند.
مناقصات بزرگ
مناقصات بزرگ ارزشی بیش از 10 برابر سقف معاملات کوچک دارند. بر اساس مبلغ تعیین شده در سال 1399، مناقصات بزرگ ارزشی بیش از 4.5 میلیارد ریال داشته‌اند.
در مناقصات کوچک و متوسط، مامور خرید یا کارپرداز به دستور مقام مجاز و با ضوابط مشخص معامله را انجام می‌دهد. در حالی که در مناقصات بزرگ، باید با شرایط و ضوابط قانونی معامله طی مراحل مشخص برگزار شود. روش‌های انجام این نوع مناقصات تحت نظر قانون‌گذار تعیین شده‌اند تا بهترین راه برای اجرای معامله انتخاب شود.
انواع مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه‌گران
مناقصات می‌توانند از نظر روش دعوت مناقصه‌گران به دو دسته اصلی تقسیم شوند: مناقصات باز و مناقصات محدود.
1. مناقصات باز یا عمومی : در این نوع مناقصه، تمامی شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی دارای صلاحیت می‌توانند دعوت به تقدیر پیشنهاد بشوند. آگهی مناقصه عمومی اعلام می‌شود و تمامی علاقه‌مندان می‌توانند از طریق ارسال پیشنهاد خود شرکت کنند. این نوع مناقصه بیشتر در مورد پروژه‌های بزرگ و پروژه‌های دولتی استفاده می‌شود و به منظور ایجاد شفافیت و رقابت عادلانه بین شرکت‌ها صورت می‌گیرد.
2. مناقصات محدود: در این نوع مناقصه، فقط یک تعداد محدودی از شرکت‌ها یا اشخاص دعوت به تقدیر پیشنهاد می‌شوند. این دعوت می‌تواند به صورت مستقیم انجام شود و یا از طریق دعوت‌نامه‌ها و اطلاعات مناقصه به شرکت‌های انتخاب شده ارسال شود. در مناقصات محدود، عموماً در نظر گرفته می‌شود که شرکت‌هایی که دعوت می‌شوند، دارای تجربه و صلاحیت مورد نیاز برای پروژه هستند یا به عنوان افرادی با تخصص ویژه شناخته شده‌اند.
توجه داشته باشید که هنوز دیگر نوع‌های مناقصات هم وجود دارند که در موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند مناقصه‌های دومرحله‌ای که در ابتدا شرکت‌هایی بر اساس مدارک و اطلاعات اولیه انتخاب می‌شوند و در مرحله بعد پیشنهادهای قیمتی خود را ارائه می‌دهند.
مناقصه در چه حوزه‌هایی استفاده می‌شود؟
مناقصه در انواع حوزه‌ها و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از حوزه‌هایی که مناقصه در آنها استفاده می‌شود عبارتند از:
- ساخت و ساز: در این حوزه، مناقصه برای انجام پروژه‌های ساختمانی مانند ساخت و تجهیزات بناهای عمومی، خرید و نصب تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی و سایر خدمات مرتبط به کار می‌رود.
- فناوری اطلاعات: در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، مناقصه برای خدمات مانند توسعه و پیاده‌سازی نرم‌افزارها، خرید تجهیزات و سخت‌افزارهای IT، مدیریت سیستم‌ها و خدمات پشتیبانی استفاده می‌شود.
- حمل و نقل: در حوزه حمل و نقل، مناقصه برای خرید و تأمین وسایل نقلیه مانند اتوبوس، قطار، هواپیما و همچنین خدمات حمل و نقل عمومی و خصوصی استفاده می‌شود.
- خدمات بهداشتی و درمانی: مناقصه در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی برای خدمات پزشکی، تأمین تجهیزات پزشکی، ساخت و بهره‌برداری از بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و سایر خدمات مرتبط استفاده می‌شود.
- آموزش: مناقصه در حوزه آموزش برای خدمات آموزشی، ساخت و تأمین تجهیزات آموزشی، تأسیس و بهره‌برداری از مدارس و دانشگاه‌ها و سایر خدمات آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین، مناقصه در حوزه‌های دیگری مانند انرژی، محیط زیست، کشاورزی، معدن، خدمات مالی و بانکی و غیره نیز استفاده می‌شود. اصول مناقصه‌گری در هر حوزه ممکن است بر اساس قوانین و مقررات خاص آن حوزه تعریف شود.
وظایف مناقصه گر و مناقصه گزار چیست؟
مناقصه گر و مناقصه گزار دو نقش اصلی در فرآیند مناقصه‌ها و کنکورهای مختلف دارند. در یک فرآیند مناقصه، مناقصه گزار سازمان یا فردی است که یک پروژه یا خدمات را به دیگران پیشنهاد می‌دهد و تلاش می‌کند تا قرارداد با ارائه بهترین پیشنهاد یا پیشنهاد ارزشمند برنده شود. به عبارت دیگر، او از سازمان یا فردی که یک پروژه را به اجرا درمی‌آورد، انتظار دارد تا این پروژه به او واگذار شود. به طور مقابل، مناقصه گر (یا مجری) سازمان یا فردی است که نیاز به اجرای یک پروژه یا ارائه یک خدمات دارد. او فرآیند مناقصه را شروع می‌کند و از شرکت‌ها یا افراد مختلف پیشنهاداتی برای انجام پروژه می‌خواهد. در نهایت، پس از بررسی و ارزیابی پیشنهادات، او یک پیمان برای اجرای پروژه با برنده مناقصه (یا مناقصه گر برنده) منعقد می‌کند.
وظایف مناقصه گزار (مناقصه دهنده):
- تعریف نیازها و الزامات پروژه: ابتدا، مناقصه گزار باید نیازها، الزامات، و اهداف دقیق پروژه خود را تعریف کند تا اطمینان حاصل شود که پیشنهادات در خط با انتظارات او خواهند بود.
- تهیه اسناد مناقصه: ایجاد اسناد مناقصه که شامل جزئیات پروژه، شرایط پیشنهاد، مدت زمان، و سایر مقررات است. این اسناد برای شرکت‌های مناقصه‌دهنده قابل دسترس قرار می‌گیرد.
- انتشار آگهی مناقصه: اطلاع رسانی در مورد پروژه و دعوت به شرکت در مناقصه از طریق انتشار آگهی‌ها و اعلامیه‌ها به شرکت‌های مختلف.
- برگزاری جلسه‌های توضیحی: برگزاری جلسات توضیحی برای پاسخ به سوالات شرکت‌های مناقصه‌دهنده و توضیح مسائل فنی و تجاری.
وظایف مناقصه گر (مناقصه گیرنده)
- مطالعه اسناد مناقصه: بررسی دقیق اسناد مناقصه به منظور درک کامل نیازها و الزامات پروژه.
- تهیه و ارسال پیشنهاد: آماده‌سازی و ارسال پیشنهاد شامل قیمت، شرایط اجرا، و سایر جزئیات مورد نیاز به مناقصه گزار.
- مشارکت در جلسات توضیحی: حضور در جلسات توضیحی و ارتباط مستقیم با مناقصه گزار برای روشن‌سازی سوالات یا ابهامات.
- تعیین قیمت مناسب: تعیین یک قیمت مناسب که هم سودآور باشد و هم با قیمت‌های رقبا رقابت‌پذیر باشد.
پس از اتمام فرآیند مناقصه، قرارداد با مناقصه گر برنده منعقد می‌شود و پروژه به اجرا درمی‌آید.
وظایف کمیسیون مناقصه چیست؟
کمیسیون مناقصه یا همان کمیسیون ارزیابی مناقصه، به گروهی از افراد یا اعضا تخصصی اطلاق می‌شود که وظیفه ارزیابی و بررسی پیشنهادهای مناقصه را بر عهده دارند. وظایف کمیسیون مناقصه عموماً عبارتند از:
- ارزیابی پیشنهادها: کمیسیون مناقصه مسئول ارزیابی پیشنهادهای ارائه شده توسط شرکت‌ها و اشخاص در فرآیند مناقصه است. آنها بر اساس معیارها و شرایط تعیین شده در آگهی مناقصه و اسناد مناقصه، پیشنهادها را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند.
- انتخاب برنده: بر اساس نتایج ارزیابی، کمیسیون مناقصه مسئول انتخاب برنده پروژه یا قرارداد است. آنها پس از بررسی دقیق و ارزیابی معیارهای تعیین شده، شرکت یا فردی را که بهترین پیشنهاد را ارائه کرده است، به عنوان برنده انتخاب می‌کنند.
- رسیدگی به اعتراضات: در صورتی که شرکت‌ها یا اشخاصی که در مناقصه شرکت کرده‌اند، اعتراضی درباره نتیجه مناقصه داشته باشند، کمیسیون مناقصه مسئول بررسی و رسیدگی به اعتراضات است. آنها بر اساس قوانین و مقررات مناقصه و نظام مناقصه‌گری، اعتراضات را مورد بررسی قرار داده و تصمیم‌گیری می‌کنند.
- تهیه گزارش: کمیسیون مناقصه معمولاً مسئول تهیه گزارش نهایی مناقصه است. این گزارش شامل جزئیات ارزیابی پیشنهادها، نتیجه مناقصه و دلایل انتخاب برنده است. گزارش نهایی برای ارائه به مدیران و مسئولان مربوطه و همچنین برای اطلاع عمومی ممکن است تهیه شود.
توجه داشته باشید که وظایف کمیسیون مناقصه ممکن است در هر سازمان و بسته به قوانین و مقررات مربوطه متفاوت باشد.
فرآیند انجام مقایسه چگونه است؟
فرآیند انجام مناقصه عموماً شامل چند مرحله است. در زیر، مراحل اصلی فرآیند انجام مناقصه را توضیح می‌دهم:
1. اعلان و آگهی مناقصه:
- سازمان یا موسسه متقاضی: نیازمندی‌ها و شرایط پروژه را تعیین کرده و آگهی مناقصه را منتشر می‌کند.
- آگهی عمومی: آگهی مناقصه به صورت عمومی در رسانه‌های رسمی، روزنامه‌ها و وبسایت‌های مربوطه منتشر می‌شود تا شرکت‌ها و اشخاص متقاضی بتوانند آن را مشاهده کنند.
2. دریافت اسناد مناقصه:
- شرکت‌ها و اشخاص متقاضی می‌توانند از محل‌های مشخص شده اسناد مناقصه را دریافت کنند.
- اسناد مناقصه شامل جزئیات پروژه، شرایط قرارداد، معیارها و مشخصات فنی است.
3. پرسش و پاسخ:
- شرکت‌ها و اشخاص متقاضی می‌توانند پرسش‌ها و استفسارات خود را در مورد مناقصه از سازمان متقاضی مطرح کنند.
- پاسخ به پرسش‌ها در قالب اطلاعیه‌های تکمیلی و به صورت عمومی به تمامی متقاضیان ارائه می‌شود.
4. تسلیم پیشنهادها:
- شرکت‌ها و اشخاص متقاضی پیشنهادهای خود را بر اساس اسناد مناقصه تهیه و به سازمان متقاضی تحویل می‌دهند.
- پیشنهادها شامل جزئیات فنی و اقتصادی پروژه، شرایط قرارداد و سایر اطلاعات مورد نیاز است.
5. ارزیابی پیشنهادها:
- کمیسیون مناقصه مسئول ارزیابی پیشنهادها و ارائه نتیجه به سازمان متقاضی است.
- ارزیابی شامل بررسی فنی، اقتصادی و قانونی پیشنهادها است.
6. انتخاب برنده:
- بر اساس نتایج ارزیابی، یک شرکت یا فرد به عنوان برنده مناقصه انتخاب می‌شود.
- تصمیم نهایی توسط سازمان متقاضی گرفته می‌شود و به شرکت برنده اطلاع داده می‌شود.
7. قرارداد و اجرای پروژه:
قرارداد نهایی بین سازمان متقاضی و شرکتبرنده مناقصه منعقد می‌شود و شروع به اجرای پروژه می‌کنند.
توجه داشته باشید که فرآیند انجام مناقصه ممکن است در هر سازمان و به وابستگی از نوع مناقصه (مانند مناقصه باز، مناقصه محدود یا مناقصه دعوت به همکاری) و قوانین و مقررات مربوطه متفاوت باشد. همچنین، در برخی موارد، مراحل اضافی مانند جلسات توضیحی، بازدید از محل پروژه و مذاکره قراردادها نیز ممکن است وارد فرآیند شوند.
شرایط تجدید و لغو مناقصه
شرایط تجدید و لغو مناقصه در قانون مناقصات مشخص شده‌اند و به منظور اطلاع‌رسانی به تمام مناقصه‌گران، این موضوع باید به صورت مشخص اعلام شود. در موارد زیر، تجدید یا لغو مناقصه امکان‌پذیر است:
شرایط تجدید مناقصه
- کم بودن تعداد مناقصه‌گران: اگر تعداد مناقصه‌گران از حد نصاب تعیین‌شده در اسناد مناقصه کم باشد، امکان تجدید مناقصه وجود دارد.
- امتناع برندگان اول و دوم: در صورتی که برندگان اول و دوم از انعقاد قرارداد امتناع کنند، تجدید مناقصه ممکن است.
- پایان مدت پیشنهادها: اگر مدت اعتبار پیشنهادها به پایان برسد، تجدید مناقصه در نظر گرفته می‌شود.
- رای هیئت رسیدگی به شکایات: اگر شکایاتی در مورد مناقصه مطرح شود و هیئت رسیدگی به شکایات به نتیجه‌ای نرسد، تجدید مناقصه امکان‌پذیر است.
- قیمت‌های بالا: اگر قیمت‌ها به نحوی باشند که توجیه اقتصادی طرح منتفی گردد، تجدید مناقصه در نظر گرفته می‌شود.
شرایط لغو مناقصه
- نیاز به کالا یا خدمات: اگر نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شود، لغو مناقصه ممکن است.
- تغییرات زیاد در اسناد مناقصه: در صورتی که تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد و موجب تغییر در ماهیت مناقصه شود، مناقصه لغو می‌شود.
- پیشامدهای غیرمتعارف: در مواردی همچون جنگ، زلزله، سیل و وقایع غیرمتعارف، لغو مناقصه ممکن است.
- رای هیات رسیدگی به شکایات: اگر هیئت رسیدگی به شکایات به نتیجه‌ای نرسد، لغو مناقصه در نظر گرفته می‌شود.
- تشخیص کمیسیون مبتنی بر تبانی: تشخیص کمیسیون مبتنی بر تبانی بین مناقصه‌گران نیز می‌تواند باعث لغو مناقصه شود.
در هر یک از این حالات، مناقصه‌گزار ملزم است اقدامات لازم را انجام داده و تصمیم خود را با توجه به شرایط مشخص در قانون مناقصات اعلام کند.
سخن نهایی
مناقصه، به عنوان یک فرآیند اساسی در حوزه کسب و کار، یک روش مناسب برای جلب پیشنهادات و انتخاب بهترین تأمین‌کننده برای ارائه کالاها و خدمات است. این فرآیند به وسیله مناقصه‌گزار اجرا می‌شود، که با ارائه اطلاعات دقیق و شفاف در اسناد مناقصه، تضمین انصاف و رقابت منصفانه را برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌کند. انواع مختلفی از مناقصات بر اساس قیمت، مراحل بررسی، یا روش دعوت ممکن است، هرکدام با معیارها و شرایط خود. در شرایطی که تجدید یا لغو مناقصه لازم می‌شود، این تصمیم با توجه به شرایطی چون کمبود مناقصه‌گران، امتناع برندگان اول و دوم، یا تغییرات در اسناد مناقصه اتخاذ می‌شود. همچنین، لغو مناقصه در مواقعی که نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شود یا شرایطی همچون پیشامدهای غیرمتعارف رخ دهد، انجام می‌پذیرد. در نهایت، مناقصه یک فرآیند استراتژیک است که با تضمین شفافیت و عدالت، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به بهترین راهکارها و خدمات دست یابند. توصیه می‌شود که در هر مرحله از این فرآیند، از منابع معتبر و کارشناسان ماهر مانند شرکت راشا ثبت، برای مشاوره و راهنمایی در موضوع ثبت و اجرای مناقصات بهره گرفته شود.
بدون دیدگاه