موسسات و تشکیلات غیرتجاری گروهی از سازمان‌ها و موسسات هستند که به عنوان نهادهایی غیرانتفاعی در جامعه فعالیت می‌کنند. این نوع سازمان‌ها و تشکیلات با هدف ارائه خدمات عمومی، رفع نیازهای اجتماعی و ترویج مقصودهای اجتماعی تشکیل می‌شوند.
این موسسات شامل یک طیف گسترده از نهادها می‌باشند، از جمله خیریه‌ها، بنیادها، سازمان‌های غیرانتفاعی، انجمن‌ها، کمیته‌ها و تعاونی‌ها. این نهادها معمولاً بر اساس اهداف مشترک، ارزش‌ها و اصول مشترکی تشکیل می‌شوند و فعالیت خود را بر اساس این اصول اجرا می‌کنند. در ادامه راشا ثبت به بررسی نکات جامعی درباره این موسسات می‌پردازد.
معرفی کلی موسسات غیرتجاری
موسسات و تشکیلات غیرتجاری به صورت مستقل عمل می‌کنند و از منابع مالی مختلفی مانند اعانه‌ها، کمک‌ها، همکاری‌های داوطلبانه و منابع دیگر تامین مالی می‌کنند. در بسیاری از موارد، این نهادها وابستگی به دولت یا سازمان‌های تجاری ندارند و به طور مستقل فعالیت می‌کنند.
اهداف موسسات و تشکیلات غیرتجاری معمولاً شامل بهبود کیفیت زندگی، حفظ محیط زیست، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، آموزش و پژوهش، توسعه اجتماعی و فرهنگی، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر و رفع نیازهای اجتماعی است.
به طور کلی، تشکیلات غیرتجاری نمایندگانی از اراده و تلاش جوامع هستند که با هدف ارائه خدمات و بهبود شرایط زندگی افراد، تغییرات اجتماعی مثبتی را به وجود می‌آورند. این نوع سازمان‌ها معمولاً با تمرکز بر مأموریت و اهداف اجتماعی، منافع عمومی و خدمات به جامعه تشکیل می‌شوند.
مهمترین ویژگی موسسات و تشکیلات غیرتجاری این است که سود و منفعت مالی برای آنها اهمیتی ندارد و بر روی تامین نیازهای اجتماعی و بهبود شرایط زندگی افراد تمرکز دارند. برخلاف سازمان‌های تجاری که عمدتاً در جهت کسب سود و بهره‌وری مالی فعالیت می‌کنند، موسسات و تشکیلات غیرتجاری به دنبال رسیدن به اهداف اجتماعی بیشتر هستند.
این نهادها به عنوان مرجعی برای رفع نیازهای اجتماعی در حوزه‌های مختلف عمل می‌کنند و ممکن است فعالیت‌های آنها شامل ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، آموزش و پژوهش، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر، توسعه فرهنگی و هنری، حفاظت از محیط زیست و نمونه های دیگر باشد. آنها جامعه را در حل مشکلات و نیازهایشان یاری می‌دهند.
شرایط ثبت موسسات غیرتجاری
شرایط ثبت موسسه غیر تجاری مطابق با آیین‌نامه ثبت موسسات غیر تجاری به شرح زیر است:
1. هدف: موسسه غیر تجاری باید به منظور امور غیر تجارتی مانند امور علمی، ادبی، خیریه و موارد مشابه تشکیل شود. این موسسه می‌تواند به عنوان یک انجمن، کانون یا بنگاه و نام‌های مشابه ثبت شود.
2. عدم انتفاع: موسسه غیر تجاری برخلاف موسسات تجاری، باید بدون هدف انتفاعی تشکیل شود. این بدان معنی است که موسسین و تشکیل‌دهندگان موسسه نباید قصد کسب سود را داشته باشند.
3. عدم استفاده از عناوین دولتی: موسسه غیر تجاری مجاز است عنوانی را برای خود انتخاب کند، مانند انجمن، کانون یا بنگاه. با این حال، استفاده از عناوینی که به تشکیلات دولتی یا کشوری اختصاص دارد، توسط موسسه مورد نظر مجاز نیست.
برای ثبت موسسه غیر تجاری، باید شرایط فوق را رعایت کرده و مطابق با آیین‌نامه ثبت موسسات غیر تجاری عمل کنید.
مراحل ثبت یک موسسه غیرتجاری
انتخاب نوع موسسه
در ابتدا باید تعیین کنید که آیا موسسه شما انتفاعی یا غیرانتفاعی خواهد بود. همچنین، در صورت نیاز به مجوزهای خاص برای فعالی خود باید مدارک مربوط به فعالیت خود را دریافت کنید.
تعیین نام موسسه
نام مناسبی برای موسسه خود انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که نام انتخابی شما منحصر به فرد است و با نام‌های دیگر یکسان نیست.
تهیه اوراق قانونی
در صورت تأیید نام پیشنهادی شما، باید اوراق قانونی شرکت را طبق قوانین تجارت تهیه کنید و تمام اعضا این اوراق را امضا کنند.
ارسال مدارک
همه اسناد و ضمائم را در یک پاکت پستی به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال کنید. در تهران، این اقدام در اداره ثبت شرکت‌ها انجام می‌شود و در شهرستان‌ها در اداره ثبت مرکزی انجام داده می‌شود.
ثبت آنلاین
می‌توانید درخواست ثبت اولیه را به صورت آنلاین انجام دهید و در سامانه ثبت شرکت‌ها ثبت نام کنید. این فرایند به صورت یکپارچه بوده و درخواست ثبت شما را پوشش می‌دهد.
ثبت موسسات خارجی
برای اداره ثبت شرکت‌ها به وزارت امور خارجه اطلاعات لازم را ارسال کرده و پس از تأیید آن، آنها ثبت موسسه را انجام خواهند داد.
پس از انجام مراحل ثبت، موسسه غیرتجاری شما به عنوان یک نهاد حقوقی رسماً ثبت می‌شود و می‌توانید فعالیت‌های خود را آغاز کنید.
مدارک مورد نیاز برای ثبت موسسه غیرتجاری
1. تقاضانامه موسسه: یک تقاضانامه برای ثبت موسسه غیرتجاری باید تکمیل شود.
2. اساسنامه موسسه: باید یک اساسنامه جامع برای موسسه غیرتجاری تنظیم کنید. اساسنامه باید حاوی جزئیاتی درباره هدف و فعالیت موسسه، ساختار سازمانی، حقوق و وظایف اعضا و سایر مقررات مربوطه باشد.
3. مجوز فعالیت: در صورتی که فعالیت موسسه شما نیاز به مجوز قانونی دارد، باید مجوز مربوطه را دریافت کنید و ارائه دهید.
4. کپی کارت ملی: کپی برابر اصل کارت ملی تمامی اعضای هیئت‌مدیره و شرکا باید در دفاتر اسناد رسمی تهیه شود و ارائه گردد.
5. کپی شناسنامه: کپی برابر اصل شناسنامه تمامی اعضای هیئت‌مدیره و شرکا باید در دفاتر اسناد رسمی تهیه شده و ارائه شود.
6. وکالتنامه: در صورتی که یک وکیل قانونی برای ثبت موسسه غیرتجاری اقدام می‌کند، باید اصل وکالتنامه یا کپی برابر اصل آن ارائه شود.
7. قیم‌نامه: در صورتی که یک قیم قانونی در فرایند ثبت تشکیلات غیرانتفاعی شرکت می‌کند، باید اصل قیم‌نامه یا کپی برابر اصل آن ارائه شود.
سخن پایانی
موسسات و تشکیلات غیرتجاری نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کنند. آنها به منظور تحقق اهداف اجتماعی، فرهنگی، علمی، خیریه و سایر مسائل انسانی تشکیل می‌شوند. این نوع موسسات با هدف جلب منافع عمومی و ارائه خدمات به جامعه، بدون هدف انتفاعی فعالیت می‌کنند.
موسسات غیر انتفاعی، مانند انجمن‌ها، موسسات خیریه و صندوق‌های قرض‌الحسنه، برای ارائه خدمات به نیازمندان و افزایش سطح زندگی جامعه فعالیت می‌کنند. آنها به عنوان مرکزی برای تحقق اهداف اجتماعی و حل مسائل اجتماعی عمل می‌کنند.
موسسات غیر تجاری، مانند مدارس غیر انتفاعی و آموزشگاه‌ها، نقشی بسیار مهم در آموزش و پرورش جامعه دارند. آنها فرصت‌های آموزشی را به افراد ارائه می‌دهند و به رشد و توسعه فردی و اجتماعی افراد کمک می‌کنند.
موسسات و تشکیلات غیرتجاری برای حفظ و تقویت ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی، توسعه علم و تکنولوژی، پایداری محیط زیست و حقوق بشر بسیار مهم هستند. آنها با ایجاد فضایی برای همکاری و همبستگی جامعه، به تعامل و ارتباط بین افراد و گروه‌ها کمک می‌کنند.
بنابراین، این موسسات نه تنها به توسعه و پیشرفت جامعه کمک می‌کنند، بلکه ارزش‌های انسانی و اجتماعی را ترویج می‌دهند. آنها نمادی از اعتقاد به همبستگی، عدالت و مسئولیت اجتماعی هستند.
