یکی از مسائل رایج در خانواده‌ها، قوانین مرتبط با خروج از کشور برای افراد مشمول نظام وظیفه است. در ایران انجام خدمت سربازی برای تمامی افراد مرد بالای ۱۸ سال الزامی است. به همین دلیل تا زمانی که فرد خدمت خود را انجام ندهد، قوانین محدودیت‌هایی برای او تعیین کرده تا از فرار یا غیبت احتمالی جلوگیری کنند.
یکی از مواردی که ممکن است محدودیت‌هایی در برخی شرایط ایجاد کند، وابستگی به وضعیت خدمت سربازی است. افرادی که هنوز به پایان خدمت سربازی نرسیده‌اند، ممکن است با محدودیت‌هایی در زمینه خروج از کشور مواجه شوند. البته باید ذکر کرد که در کنار این محدودیت‌ها، رویه‌های خاصی نیز در نظر گرفته شده است تا افرادی که به دلایل مختلفی از جمله گردش، زیارت، تحصیل و غیره، نیازمند خروج از کشور هستند، بتوانند با رعایت شرایط مشخصی این امکان را داشته باشند. در ادامه به بررسی این قوانین و شرایط می‌پردازیم.
شرایط خروج از کشور مشمولین
شرایط خروج از کشور برای مشمولین از مقررات خدمت وظیفه عمومی در ایران به دقت تعیین شده است. از ابتدای سال مالی، هر فرد مذکر که به سن ۱۹ سالگی می‌رسد، وارد دستگاه خدمت وظیفه می‌شود. این افراد دو گزینه اصلی دارند: یا باید از معافیت‌های موقت یا دائم استفاده کنند یا به انجام خدمت سربازی بپردازند.
افرادی که از معافیت تحصیلی بهره می‌برند، برای خروج از کشور نیاز به مجوز از سازمان نظام وظیفه دارند. این مجوز با ارائه وثیقه به سازمان تضمین بازگشت به کشور انجام می‌شود که می‌تواند به صورت پول نقد یا ضمانت‌نامه بانکی ارائه شود. به منظور استفاده از این مجوز، فرد باید دارای ویژگی‌هایی از جمله فاقد غیبت، داشتن وضعیت تحصیلی معین، و بودن در سنوات ارفاقی یا سنوات اولیه تحصیلی باشد. همچنین فرد باید در مهلت معرفی یک ساله باشد و وثیقه مورد نیاز را تأمین کند. برای دانش‌آموزان و دانشجویان نیز الزامی است که مدارک مربوطه را ارائه نمایند. در کل این شرایط و مقررات به دقت تعیین شده‌اند تا فرایند خروج از کشور برای مشمولین از خدمت وظیفه عمومی در ایران به نحوی مدیریت شود.
شرایط خروج از کشور به منظور سفرهای سیاحتی مشمولان
شرایط خروج از کشور به منظور سفرهای سیاحتی برای افراد مشمول، به شرح روبه‌رو است: ابتدا فرد باید فاقد غیبت باشد و دارای معافیت تحصیلی باشد. به عبارت دیگر افرادی که در مراحل تحصیلی خود قرار دارند و به دلیل وظایف تحصیلی نیاز به حضور مستمر در کشور دارند، از این شرایط مستثنی می‌شوند.
حداکثر مدت زمان برای این سفرها ۲۰ روز است. این به این معنی است که افراد مشمول می‌توانند حداکثر تا ۲۰ روز در خارج از کشور به گردش و سفر بپردازند و باید حتما در این مدت به ایران بازگردند.
برای دانشجویانی که می‌خواهند به عنوان گردشگر خارج از کشور سفر کنند، می‌بایست درخواستی از دانشگاه محل تحصیل خود داشته باشند و دانشگاه باید محدوده زمانی مشخصی برای آنها تعیین کند. در این صورت مجوز خروج از کشور برای سفرهای سیاحتی به مدت حداکثر ۳۰ روز صادر می‌شود.
در ضمن افراد مشمول باید وثیقه سفر سیاحتی خود را به صورت وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی سپرده کنند. این وثیقه به عنوان تضمین برگشت افراد به کشور در نظر گرفته می‌شود و در صورت رعایت نکردن شرایط مسافرت، ممکن است تاثیرات مالی برای فرد داشته باشد.
شرایط خروج از کشور به منظور سفرهای علمی دانشجویان مشمول
سفرهای علمی از اهمیت بسیاری برخوردارند. زیرا به دانشجویان این امکان را می‌دهند تا به تجربیات آموزشی منحصر به فردی دست یابند. این نوع سفرها عموماً به دلیل شرکت در کارگاه‌ها، کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی بین‌المللی برگزار می‌شوند که مرتبط با رشته تحصیلی فرد می‌باشند. برای حضور در اینگونه سفرها، دانشجو باید مشمول فاقد غیبت و دارای معافیت تحصیلی باشد. همچنین مدت زمان مجاز برای خروج از کشور برای ارائه مقالات در کنفرانس‌ها و مقالات علمی حداکثر ۳۰ روز و برای شرکت در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی حداکثر ۴۵ روز می‌باشد. به علاوه لازم است وثیقه‌ای به صورت وجه نقد یا ضمانت‌نامه بانکی ارائه شود که بسته به مقطع تحصیلی و نوع سفر متغیر است. این داستان باعث می‌شود که دانشجویان بتوانند از فرصت‌های گسترده‌تری در حوزه تحقیقات علمی بهره‌مند شوند و ارتباطات علمی خود را با دانشجویان بین‌المللی تقویت کنند.
شرایط خروج از کشور به منظور سفرهای زیارتی مشمولان
خروج از کشور برای انجام سفرهای زیارتی یا انجام مناسک حج و عمره برای مشمولین با شرایط خاص و مشخصات دقیق امکان‌پذیر است. بر اساس مقررات، افراد می‌بایستی شرایطی را برای این سفر ارائه دهند. ابتدا مشمول باید از غیبت معاف باشد. به این ترتیب که در دوره مربوطه، از غیبت معاف شده یا در دوره سنوات ارفاقی باشد. دومین شرط نیاز به داشتن معافیت تحصیلی دارد، به این معنی که وضعیت تحصیلی مشخص بوده و افراد باید دانشجو یا دانش آموز فعالیت خود را در حوزه تحصیلات ادامه دهند. سومین مورد این است که فرد در سنوات اولیه تحصیلی یا در دوره سنوات ارفاقی (با داشتن مجوز سنوات ارفاقی) مشغول به تحصیل باشد.
شرایط خروج از کشور به منظور تحصیلات تکمیلی مشمولان
شرایط خروج از کشور برای مشمولان تحصیلات تکمیلی اعم از دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد، به منظور انجام سفرهای مطالعاتی به صورت دقیق و مشخص تعریف شده‌اند. بر اساس این شرایط مشمول باید دارای معافیت تحصیلی باشد تا بتواند درخواست مجوز خروج از کشور را داشته باشد. مدت زمان این سفرها نیز محدود شده است. به این ترتیب که برای دانشجویان کارشناسی ارشد حداکثر تا ۶ ماه و برای دانشجویان دکتری تا یک سال مجاز است.
در طول این دوره، مشمول می‌تواند برای موارد ضروری و با ارائه درخواست و موافقت وظیفه عمومی، وارد و خارج کشور شود. اما مهلت دوره نامبردگان غیرقابل تمدید است و تنها یک بار مجوز خروج برای هر دانشجو در هر مقطع تحصیلی صادر می‌شود.
علاوه بر این مشمولان باید ودیعه نقدی یا ضمانت‌نامه بانکی را با معرفی معاونت وظیفه عمومی استان محل سکونت به یکی از بانک‌ها و یا موسسات مالی در سراسر کشور ارسال کنند. همچنین در مواردی که سفرها با درخواست دانشگاه و تایید وزارت علوم یا وزارت بهداشت یا سازمان مرکزی دانشگاه آزاد انجام شوند، سپردن وثیقه نیز الزامی است.
مقدار وثیقه خروج از کشور مشمولان سربازی (آپدیت 1402)
- سفر سیاحتی: 30,000,000 میلیون تومان
- سفر علمی: 15,000,000 میلیون تومان
- سفر زیارتی: 5,000,000 میلیون تومان
- سفر تحصیلات تکمیلی: 40,000,000 میلیون تومان
نتیجه‌گیری
خروج از کشور بعضی اوقات چالش‌های برای مشمولان خدمت سربازی به همراه دارد. اما با توجه به قانون و طی کردن مسیر اداری، این مشکل برطرف می‌شود.
بدون دیدگاه