شرکتهای خارجی، یکی از ابزارهای مهم در راستای توسعه تجارت بینالمللی هستند که با تشکیل شعب در کشورهای دیگر، امکان گسترش فعالیتهای تجاری خود را فراهم میکنند. در این راستا، ثبت شرکت خارجی به عنوان یک فرآیند قانونی و ضروری مطرح میشود. قانون ثبت شرکتها، که در تاریخ 18 خرداد 1310 تصویب شد، شرایط و ضوابط لازم برای ثبت و فعالیت شرکتهای خارجی را مشخص کرد. این قانون به شرکتهای خارجی وظیفه ثبت و رعایت مقررات مربوط به نظم تجاری را تحت نظارت دولت ایران قرار داد. در ادامه این مقاله از راشا ثبت، به نحوه ثبت شعبه شرکت خارجی و مراحل موردنیاز برای این فرآیند خواهیم پرداخت تا تجار و سرمایهگذاران بتوانند با دقت و اطمینان به تجارت خود در کشور، گام بردارند.
شعبات و نمایندگی شرکت های خارجی که اجازه ثبت در ایران دارند
به طور کلی، شرکتهای خارجی مجاز به ثبت شعبه یا نمایندگی در ایران هستند در صورتی که شرکتهای ایرانی مجاز به فعالیت در کشور متبوع آن شرکت خارجی باشند. به عبارت دیگر، اگر شرکت خارجی در کشوری که میخواهد شعبه یا نمایندگی خود را در ایران ثبت کند، مجوزهای لازم برای ثبت شرکت یا نمایندگی ایرانی را در آن کشور داشته باشد، آنگاه میتواند در ایران نمایندگی یا شعبه خود را ثبت کند. به طور خلاصه، شرکتهای خارجی برای ثبت شعبه یا نمایندگی در ایران باید تأیید کنند که شرکتهای ایرانی در کشور متبوع آنها نیز مجاز به فعالیت هستند. این اصل را به منظور حفظ تعادل و روابط متقابل بین کشورها و ایجاد یک بستر عادلانه برای فعالیت شرکتها در داخل و خارج از کشور اعمال میکنند.
مقررات عمومی آییننامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی شامل شرایط زیر است:
- ارائه خدمات فنی و مهندسی و انتقال دانش فنی و فناوری.
- افزایش صادرات غیرنفتی جمهوری اسلامی ایران.
- ارائه خدمات پس از فروش کالاها یا خدمات شرکت خارجی.
- انجام عملیات اجرایی قراردادهایی که بین اشخاص ایرانی و شرکت خارجی منعقد میشود.
- بررسی و زمینهسازی برای سرمایهگذاران شرکت خارجی در ایران.
- همکاری با شرکتهای فنی و مهندسی ایرانی برای انجام کار در کشورهای سوم.
- انجام فعالیتهایی که مجوز آن توسط دستگاههای دولتی که به طور قانونی مجاز به صدور مجوز هستند، صادر میگردد، به عنوان مثال ارائه خدمات در زمینه بازاریابی.
این شرایط عمومی برای هر فرد حقیقی یا حقوقی که تمایل به اقدام در این زمینه دارد لازم است رعایت شود.
تفاوت بین شعبه شرکت خارجی و نمایندگی شرکت خارجی
- وابستگی: شعبه شرکت خارجی یک واحد وابسته به شرکت اصلی است و تمامی عملکردها و اقدامات آن شبیه به شرکت مادر است. در حالی که نمایندگی شرکت خارجی در فاصله مکانی قابل توجهی از شعبه اصلی قرار میگیرد و وظایف مربوط به نماینده بودن را انجام میدهد.
- استقلال فعالیت: شعبه شرکت خارجی فعالیت مستقلی ندارد و به شرکت اصلی وابسته است. اما نمایندگی شرکت خارجی میتواند وظایف نماینده بودن خود را انجام دهد و در کنار آن فعالیتهای دیگری را نیز داشته باشد.
- مسئولیت: در شعبه شرکت خارجی، مسئولیت های قانونی، حقوقی و تمامی عملکردها مستقیماً بر عهده شعبه است. در حالی که در نمایندگی شرکت خارجی، تمامی مسئولیت ها با خود نمایندگی است و شرکت مادر در قبال نمایندگی ها هیچ گونه مسئولیتی ندارد.
به طور خلاصه، شعبه شرکت خارجی وابسته به شرکت مادر است و فعالیت مستقلی ندارد، در حالی که نمایندگی شرکت خارجی در فاصله مکانی قابل توجهی از شعبه اصلی قرار میگیرد و میتواند فعالیتهای مستقلی داشته باشد. همچنین، مسئولیت های قانونی و عملکرد در شعبه به عهده شعبه است، در حالی که در نمایندگی، تمامی مسئولیت ها با خود نمایندگی است.
مدارک لازم برای ثبت شعبه شرکت خارجی در ایران
مدارک لازم برای ثبت شعبه شرکت خارجی در ایران ابتدا شامل مراجعه به سامانه جامع شرکتها میشود. در این سامانه، کد فراگیر ملی و سایر اطلاعات مورد نیاز وارد شده و مدیران باید به سایت سازمان مالیاتی مراجعه کرده و درخواست کسب کد فراگیر ملی را پیگیری نمایند. مدارک مورد نیاز شامل درخواست از طرف شرکت اصلی، آگهی تاسیس، اساسنامه و اختیارنامه نمایندگان میباشد. این مدارک باید ابتدا توسط سفارت ایران در کشور مربوطه تایید شود. همچنین، ترجمه تمامی مدارک الزامی است که باید نیز توسط قوه قضائیه تایید شود. مدیر انتخاب شده باید یک گزارش توجیهی تهیه کند که شامل زمینه فعالیت مد نظر، هدف ایجاد شعبه، اعلام اختیارات، مکان استقرار شعبه، وضعیت نیروهای انسانی مورد نیاز و نحوه تامین منابع مالی و ارزی را شرح دهد. در صورتی که شعبه موظف به تعطیلی شود، مدیران و مسئولان شعبه موظف به انجام این کار هستند. اگر شخص حقیقی معرفی شده به عنوان مدیر شعبه فرد خارجی باشد، عکس گذرنامه او به همراه ترجمه آن باید ارائه شود. اظهارنامه نیز باید به زبان فارسی و در 3 نسخه تهیه شود و حاوی نام کامل شرکت، تابعیت شرکت، میزان سرمایه و نوع شرکت باشد. همچنین، ادرس دقیق شرکت اصلی نیز باید اعلام گردد.
فعالیتهای مجاز برای شرکتهای خارجی در ایران
- ارائه خدمات پس از فروش: شرکتهای خارجی میتوانند خدمات پس از فروش شرکت اصلی را در ایران ارائه دهند.
- اجرای قراردادها: شرکتهای خارجی میتوانند عملیات اجرایی مربوط به قراردادهایی که بین آنها و افراد ایرانی منعقد میشود، را انجام دهند.
- سرمایهگذاری: این شرکتها میتوانند زمینههای لازم را برای سرمایهگذاری در ایران بررسی کرده و فعالیتهای مربوطه را انجام دهند.
- همکاری با شرکتهای فنی و مهندسی: این شرکتها میتوانند با شرکتهای فنی و مهندسی مختلف در دیگر کشورها همکاری کنند.
- افزایش صادرات غیرنفتی: شرکتهای خارجی میتوانند فعالیتهای لازم برای افزایش صادرات غیرنفتی ایران را انجام دهند.
- ارائه خدمات فنی و مهندسی: این شرکتها میتوانند خدمات فنی و مهندسی مختلف و انتقال اطلاعات مرتبط در این زمینه را ارائه کنند.
- فعالیتهای مجوزدار: تمامی فعالیتهایی که توسط مراجع ذیصلاح مجوز دارند، قابل انجام است. این شامل ارائه خدمات در زمینه حمل و نقل، خدمات بیمه و بازرسی کالا، خدمات بانکی و غیره میشود.
در کل، شرکتهای خارجی در ایران میتوانند در زمینههای مختلفی فعالیت کنند و خدمات و محصولات متنوعی را ارائه دهند، همراه با رعایت مجوزها و مقررات ذیصلاح.
سخن نهایی
مراحل ثبت شعبه شرکت خارجی با دقت ویژهای همراه است و از اهمیت زیادی برخوردار است. از مراجعه به سامانه جامع شرکتها گرفته تا تایید مدارک توسط سفارت ایران و قوه قضائیه، هر مرحله به عنوان یک قدم مهم در این مسیر مطرح است. پایانی برجسته در این راهنماییها نهایتا به شرکتهای خارجی ایفا میشود تا با پیگیری دقیق و حرفهای مراحل ثبت، به سرعت و با اطمینان، شعبه خود را در دل این سرزمین پر از فرصتهای تجاری به راه بندازند. این تجربه میتواند نقش مهمی در توسعه کسب و کارها و همچنین تعامل فعال با اقتصاد ملی داشته باشد.
بدون دیدگاه